Qua các cuộc khảo sát của mình, các nhà nghiên cứu của Pew Research Center (Trung tâm nghiên cứu Pew – PRC) đã cố gắng trả lời câu hỏi: Khi nào thì người Mỹ tự gọi mình là tín đồ tôn giáo và họ tin vào điều gì? Trong quá trình khảo sát, khi những người tham gia cuộc khảo sát được hỏi họ có tin vào Thiên Chúa không, đã có 80% số người trả lời khẳng định là có. Trong số đó chỉ có 56% tin vào Thiên Chúa như được “mô tả trong Kinh Thánh”, còn 23% tin vào một đấng quyền năng tối cao hay một sức mạnh linh thiêng khác nào đó trong vũ trụ. Tuy nhiên, trong số những người không tín ngưỡng tôn giáo (người vô thần, người bất khả tri, người “không có gì đặc biệt” – gọi tắt là người “nones”) cũng có 9% nói rằng họ không loại trừ sự tồn tại của một đấng quyền năng tối cao hay một sức mạnh linh thiêng khác nào đó. Chỉ có 11% người “nones” nói rằng họ không tin vào bất cứ điều gì.

Nhìn chung, có 48% người Mỹ nói rằng, Thiên Chúa hay một đấng quyền năng tối cao khác nào đó quyết định trực tiếp những gì đang xảy ra trong cuộc sống của họ. Trong số đó, có 27% cho rằng, Thiên Chúa hay một đấng quyền năng tối cao khác nào đó quyết định hoàn toàn, 21% cho rằng, Thiên Chúa hay một đấng quyền năng tối cao khác nào đó quyết định phần lớn những gì đang xảy ra trong cuộc sống của họ, còn 18% nói rằng, Thiên Chúa hay một đấng quyền năng tối cao khác nào đó đôi khi có ảnh hưởng tới các sự kiện trong đời sống của họ. Trong khi đó, 13% tín đồ tôn giáo cho rằng, Thiên Chúa hay một đấng quyền năng tối cao khác nào đó không có ảnh hưởng gì tới cuộc sống của họ.

Liên quan tới những ý kiến về các hành động của Thiên Chúa, có tới 77% số người được hỏi nghĩ rằng, Thiên Chúa hay một đấng quyền năng tối cao khác nào đó bảo vệ họ, 67% tin rằng, họ được Thiên Chúa hay một đấng quyền năng tối cao khác nào đó ban thưởng, 61% nói rằng, Thiên Chúa hay một đấng quyền năng tối cao khác nào đó sẽ phán xét mọi người về các hành động của họ, 40% khẳng định rằng Thiên Chúa trừng phạt họ.

Tất cả các số liệu nêu trên nói lên một điều rằng, những người tin vào Thiên Chúa như được “mô tả trong Kinh Thánh” thường nghiêng về cách hiểu Ngài như một Đấng Tối cao, toàn trí, mạnh mẽ, nhân từ và tích cực. Vì vậy, 97% trong số những người đó đồng ý với quan niệm cho rằng, Thiên Chúa yêu thương tất cả mọi người bất chấp những thiếu sót của họ và rằng, Thiên Chúa bảo vệ họ. Một nửa số người tin vào Thiên Chúa như được “mô tả trong Kinh Thánh” thừa nhận khả năng trừng phạt của Thiên Chúa. Những người quan niệm Thiên Chúa như một đấng quyền năng tối cao hay một sức mạnh linh thiêng thì ít tin hơn vào Ngài như một đấng toàn năng, toàn trí và nhân từ cũng như khả năng can thiệp mạnh mẽ vào số phận của họ. 69% trong số người đó cho rằng, đấng quyền năng tối cao yêu thương tất cả mọi người và bảo vệ họ.

Có một điều thú vị là, nếu chú ý tới tôn giáo của những người được phỏng vấn, có thể nhận thấy rằng, có tới 92% trong số những người tin vào Thiên Chúa như Ngài được “mô tả trong Kinh Thánh” là những tín đồ Tin Lành da đen. Những người này được các nhà nghiên cứu xếp vào một nhóm riêng. Tiếp đó là những người theo giáo phái Tin Lành Phúc Âm – chiếm 91%, còn những người ít tin hơn vào Thiên Chúa như Ngài được “mô tả trong Kinh Thánh” là những người thuộc 2 giáo phái Tin Lành khác là Lutherans và Presbyterians – chiếm 72%. Những người ít tin nhất vào Thiên Chúa như Ngài được “mô tả trong Kinh Thánh” là những người thuộc các giáo phái Kitô giáo khác – chiếm 69%. Trong số các tín đồ Kitô giáo có 28% tin vào đấng quyền năng tối cao.

Từ những kết quả khảo sát có được các nhà nghiên cứu của Pew Research Center đi đến kết luận rằng, đại đa số người Mỹ tin vào Thiên Chúa hay một đấng quyền năng tối cao khác nào đó, nhưng chỉ có một số lượng không đáng kể đồng ý với “mô tả trong Kinh Thánh” về Thiên Chúa.

LifeWay Research Center (Trung tâm nghiên cứu LifeWay – LRC) đã có một nghiên cứu mới đề cập tới nhận thức và việc thực hiện của tín đồ, chủ yếu là tín đồ Tin Lành giáo, về cái gọi là “một phần mười cho Giáo hội” hay còn gọi là “thập phân”. Khi được hỏi: Một phần mười có phải là giới luật mà hiện nay vẫn còn hiệu lực hay không? Có tới 83% số người được hỏi trả lời khẳng định là có. Khoảng 8% số người được hỏi trả lời rằng không phải như vậy, còn gần 10% khó trả lời. Liên quan tới việc phân chia những người được hỏi theo giáo phái: có 87% những người theo Tin Lành Baptist, 86% những người theo Tin Lành Ngũ Tuần, 81% Kitô hữu không giáo phái và 68% những người theo Tin Lành Lutherans đồng ý với việc đóng góp một phần mười thu nhập của mình cho giáo hội theo lời răn dạy của Thiên Chúa.

Một câu hỏi được đặt ra: Vậy tín đồ Tin Lành Mỹ đóng góp bao nhiêu cho giáo hội? Câu trả lời được tổng hợp ở đây là: 54% tín đồ Tin Lành Mỹ thường xuyên đóng góp không ít hơn một phần mười thu nhập của mình cho giáo hội. Trong số đó, có 37% tín đồ Tin Lành Mỹ đóng góp 10% tiền lương hằng tháng, 17% số người được hỏi thường xuyên đóng góp nhiều hơn một phần mười thu nhập, 20% tín đồ cố gắng đóng góp thường xuyên nhưng với số tiền ít hơn một phần mười thu nhập. Cũng chừng ấy tín đồ cố gắng tỏ ra hào phóng nhưng họ không thể thường xuyên thực hiện được ý định của mình. Có 8% số người được hỏi nói rằng, tình hình tài chính của họ chỉ cho phép họ đóng góp một khoản tiền không đáng kể và chỉ có 2% tín đồ hoàn toàn không có đóng góp gì cho giáo hội của mình. Trong số những tín đồ đóng góp từ một phần mười thu nhập trở lên, có 57% là những người thường xuyên đi lễ nhà thờ ít nhất một lần một tuần. Những người đi lễ nhà thờ một lần một tháng thì số tiền đóng góp không được hào phóng như vậy, số người này chiếm 28%. Ngoài ra, còn 35% tín đồ không thường xuyên đóng góp cho giáo hội của mình. Nếu tính theo giáo phái của những người được hỏi thì có tới 64% những người theo Tin Lành Phúc Âm thường xuyên đóng góp không ít hơn một phần mười thu nhập của mình cho giáo hội.

Một câu hỏi khác được đặt ra: Hiểu như thế nào về khái niệm “một phần mười thu nhập cho giáo hội”? Có tới 98% tín đồ Tin Lành Mỹ coi đó là những khoản đóng góp cho chính giáo hội mà họ là thành viên. Nhưng chỉ có 47% số người được hỏi cho rằng, “một phần mười thu nhập cho giáo hội” là khoản tiền cần đóng trực tiếp cho chính giáo hội của mình. Trong khi đó, 48% số người được hỏi cho rằng, “một phần mười thu nhập cho giáo hội” là các khoản đóng góp cho phụng vụ Kitô giáo nói chung. 35% số người được hỏi cho rằng, “một phần mười thu nhập cho giáo hội” có thể bao gồm cả các khoản đóng góp cho các giáo hội khác, còn 34% số người được hỏi cho rằng, nó bao gồm cả các khoản tiền dành để giúp đỡ những người nghèo khó. 18% số người được hỏi thậm chí nói rằng, họ hiểu “một phần mười thu nhập cho giáo hội” bao gồm cả các khoản tiền mà họ dành cho các hoạt động từ thiện thế tục. Trong số những người có quan niệm như vậy, phần lớn là tín đồ Tin Lành Lutherans và Methodists.

Từ những số liệu khảo sát nêu trên, các nhà nghiên cứu của LifeWay Research Center đi đến kết luận rằng, đại đa số tín đồ Tin Lành Mỹ tin rằng trong Kinh Thánh có lời răn dạy tín đồ dành “một phần mười thu nhập cho giáo hội”, trong số đó có gần một nửa số tín đồ hiểu rằng, khoản đóng góp này không chỉ dành riêng cho giáo hội mà họ là thành viên.

Các nhà nghiên cứu thuộc Family Research Institute (Viện Nghiên cứu gia đình của Mỹ) đã công bố một công trình nghiên cứu mới về ý nghĩa cuộc sống của tín đồ tôn giáo và người không tín ngưỡng tôn giáo ở Hoa Kỳ. Trong quá trình triển khai đề tài, các nhà nghiên cứu đã tiến hành hai cuộc khảo sát hai nhóm người khác nhau.

Trong cuộc khảo sát thứ nhất, những người tham gia khảo sát được đề nghị đánh giá theo thang điểm từ 1 đến 3 với câu hỏi: Điều gì có ý nghĩa trong cuộc sống của mỗi người? Tín đồ tôn giáo và người không tín ngưỡng tôn giáo đều đánh giá cao tầm quan trọng của các quan hệ trong cuộc sống, nhưng mức độ đánh giá khác nhau. Tín đồ tôn giáo cho 2,85/3 điểm, còn người không tín ngưỡng tôn giáo cho 2,4/3 điểm về tầm quan trọng của các quan hệ. Tương tự, tín đồ tôn giáo cho 1,6/3 điểm về ý nghĩa của cuộc sống trong việc giáo dục con cái, còn người không tín ngưỡng tôn giáo cho 1,2/3 điểm đối với câu hỏi này. Tín đồ tôn giáo cho 1,3/3 điểm đối với đánh giá cho rằng, các quan hệ có vai trò quan trọng hơn tôn giáo trong cuộc sống. Trong khi đó, người không tín ngưỡng tôn giáo lại đánh giá cao hơn tín đồ tôn giáo về sự giúp đỡ những người khác (người không tín ngưỡng tôn giáo cho 1,2/3 điểm, tín đồ tôn giáo cho 1,1/3 điểm).

Cuộc khảo sát thứ hai cũng cho kết quả tương tự, chỉ khác là lần này thang điểm từ 1 đến 5. Tín đồ tôn giáo thường tìm thấy ý nghĩa của cuộc sống trong gia đình (4/5 điểm) và trong giáo dục con cái (3,5/5 điểm). Trong khi đó, đối với người không tín ngưỡng tôn giáo điểm cho tương ứng là 3,5/5 và 2,8/5. Cũng trong câu hỏi này tín đồ tôn giáo đánh giá vai trò của gia đình và giáo dục con cái cao hơn vai trò của tôn giáo (2,8/5 điểm). Sự đánh giá của tín đồ tôn giáo và người không tín ngưỡng tôn giáo về vai trò của sự giúp đỡ những người khác là gần giống nhau (3,5/5 và 3,4/5 điểm). Một điều thú vị là, cả hai nhóm người đều cho điểm giống nhau (3,9/5 điểm) khi nói về ý nghĩa của “sự tự hoàn thiện” trong cuộc sống và như vậy, tín đồ tôn giáo đã đặt “sự tự hoàn thiện” cao hơn tôn giáo.

Từ những số liệu khảo sát nêu trên, các nhà nghiên cứu của Family Research Institute đưa ra kết luận: Ngày nay tín đồ tôn giáo ở Hoa Kỳ coi các quan hệ, gia đình và giáo dục con cái có ý nghĩa hơn tôn giáo trong cuộc sống.

Như vậy, từ kết quả khảo sát của 3 trung tâm nghiên cứu khác nhau cho thấy: Các tín đồ Kitô giáo ở Hoa Kỳ ngày nay đang suy xét lại một số quan niệm tôn giáo truyền thống. Chỉ có một nửa số tín đồ Kitô giáo tin vào những điều “mô tả trong Kinh Thánh” về Thiên Chúa. Cũng chừng ấy tín đồ nhìn nhận “một phần mười thu nhập cho giáo hội” là 10% thu nhập của cá nhân tín đồ cần đóng cho giáo hội của mình. Khoảng một nửa số tín đồ Kitô giáo từ bỏ quan niệm truyền thống về Thiên Chúa và “một phần mười thu nhập cho giáo hội”. Đối với tín đồ Kitô giáo ở Hoa Kỳ hiện nay, gia đình có ý nghĩa hơn tôn giáo trong cuộc sống của họ.

TS. Nguyễn Văn Dũng