Lễ hội đua thuyền tứ linh huyện Lý Sơn là lễ hội cổ xưa, mang đậm nét văn hóa truyền thống, tồn tại hơn 300 năm. Lễ hội nhằm tưởng nhớ cội nguồn tổ tiên, các vị tiền hiền buổi đầu khai sinh đất đảo và đội hùng binh Hoàng Sa, Trường Sa đã có công bảo vệ cương thổ quốc gia, cũng như cầu mong quốc thái dân an, ngư dân thuận buồm xuôi gió, ra khơi khai thác hải sản được mùa.

Lễ hội đua thuyền tứ linh gồm có thuyền Rồng, thuyền Phụng, thuyền Quy, thuyền Lân và tên gọi đua thuyền tứ linh bắt đầu từ đó.

Hằng năm, người dân Lý Sơn thường tổ chức lễ đua thuyền vào ngày Tết đến, Xuân về (từ mùng 4 đến mùng 7 tháng Giêng), các ngày lễ lớn của đất nước, đặc biệt là Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa.

Thuyền đua trên đảo Lý Sơn có dáng thon, dài khoảng 14-16m, rộng 1,2-1,4m, lòng thuyền phân thành 11-12 khoang thuyền, đội đua thuyền là những người thạo nghề biển, gồm then đầu 1 người, then giữa 3 người (2 người bơi và 1 người đập nghịp), then cuối 4 người (2 tổng lái, 1 phụ lái, 1 phụ tát nước) và các tay chèo. Thuyền được chạm khắc và trang trí ứng với bộ tứ linh.

Trường đua trên đảo Lý Sơn là trên biển gần bờ, gần các đình làng. Một cuộc đua gồm 4 vòng đôi (tức 8 vòng chiếc), tổng chiều dài khoảng hơn 4 hải lý. Sau khi đua xong, thuyền phải chầu vào lân để lạy thần và khấn thần linh phù hộ. Thuyền đua nào về nhất thì năm đó làng chài được mùa, phát triển kinh tế, chẳng hạn Quy và Phụng về nhất thì ngư nghiệp được mùa, Rồng và Lân về nhất thì nông nghiệp được mùa.

8 thuyền đua của 2 làng An Vĩnh và An Hải tranh tài tại hội đua thuyền truyền thống năm 2021. Ảnh: tuoitre.vn

Năm nay, tham dự Lễ hội đua thuyền tứ linh Lý Sơn, 8 thuyền đua của hai làng An Vĩnh và An Hải tranh tài trong không khí lễ hội nô nức và sự cổ vũ của hàng chục nghìn người dân và du khách. Dọc bờ biển dài khoảng 2km, người dân đứng đông nghịt theo dõi lễ nghinh thuyền hạ thủy, bốc thăm chọn phao tiêu và tranh tài.

Kết thúc cuộc đua 8 thuyền đã chọn ra 4 thuyền đạt thành tích cao nhất. Trong đó, làng An Vĩnh có 3 thuyền Quy, Lân, Phụng; làng An Hải chỉ có duy nhất thuyền Long vào tranh tài ở vòng đua chung kết tranh cúp và huy chương.

Các đội đua thuyền nhận giải sau trận chung kết. Ảnh: sggp.org.vn

Ông Nguyễn Nai (58 tuổi), tổng trưởng đội thuyền Phụng làng An Vĩnh, tỏ rõ niềm vui khi thuyền của làng mình đoạt giải nhất. Ông cho biết các cháu trong làng đã rất quyết tâm. Biển mẹ cũng phù hộ cho thuyền đua của làng giành được vị trí cao nhất.

"Đội đua thay mặt cho cả làng, chúng tôi đã mang về niềm vui cho cộng đồng và các bậc tiền hiền, tổ tông cũng thấy con cháu mình luôn gắn bó với biển. Không quên cha ông mình dong thuyền mở cõi, cắm mốc chủ quyền ở hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa", ông Nguyễn Nai chia sẻ./.

PV t/h