Chỉ thị nhấn mạnh: thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác đối với đạo Tin lành, thời gian qua các Bộ, ngành, địa phương đã có nhiều nỗ lực và đã đạt được những kết quả quan trọng. Đồng bào theo đạo Tin lành đã hăng hái tham gia các phong trào phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, góp phần tích cực vào công cuộc xây dựng đất nước.

Chỉ thị số 01/2005/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ tiếp tục thể chế quá trình đổi mới đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước ta về tôn giáo nói chung và đạo Tin lành nói riêng, qua 5 năm thực hiện đã đạt được kết quả rất quan trọng. Tuy nhiên trong quá trình quán triệt và thực hiện Chỉ thị vẫn còn gặp không ít khó khăn, vướng mắc cần phải giải quyết tiếp.

Để tiếp tục thực hiện tốt chính sách của Đảng và Nhà nước ta về tín ngưỡng, tôn giáo nói chung và về Tin lành nói riêng, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phối hợp chặt chẽ với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể nhân dân thực hiện nghiêm túc và có hiệu quả những nhiệm vụ được giao theo nội dung của Chỉ thị và nhiều địa phương đã thực hiện có hiệu quả Chỉ thị 01/TTg trong đó có Cần Thơ.

Cần Thơ nằm trên bờ phải sông Hậu, ở đồng bằng sông Cửu Long. Là một trong 5 thành phố trực thuộc Trung ương của Việt Nam. Ngày 24 tháng 6 năm 2009 được Thủ tướng Chính phủ ra quyết định công nhận là đô thị loại 1. Cần Thơ lại là cửa ngõ của khu vực miền Tây Nam Bộ, là một thành phố đang phát triển có diện tích 1.389,59 km² và dân số đông, hơn 1 triệu người, có nhiều khu công nghiệp nên khách nước ngoài đến thăm quan và du lịch. Đạo Tin lành truyền giáo vào Cần Thơ những năm 20 của thế kỷ trước, một trong những hệ phái Tin lành có lịch sử hình thành sớm hơn và hoạt động tôn giáo khá ổn định tại Cần Thơ như: Hội thánh Tin lành Việt Nam (miền Nam) và Giáo hội Cơ đốc Phục Lâm.

Trước khi có Chỉ thị 01, sinh hoạt đạo Tin lành ở Cần Thơ diễn ra theo 2 hướng: Đối với các tổ chức Tin lành lớn như: Tin lành Việt Nam (miền Nam), Cơ đốc Phục Lâm Việt Nam là mặc nhận diễn ra và được chính quyền tạo điều kiện để sinh hoạt tôn giáo; đối với các hệ phái Tin lành mới xuất hiện gần đây thì hoạt động tôn giáo thường không ổn định.

 Hiện nay đạo Tin lành ở Cần Thơ gồm có 17 hệ phái: Tin lành Việt Nam (miền Nam), Cơ đốc Phục lâm Việt Nam, Liên hữu Cơ đốc Việt Nam, Bắp tít Việt Nam-Nam Phương, Bắp tít Việt Nam Ân Điển-Nam Phương, Phúc âm Ngũ tuần, Mennonite Việt Nam, Trưởng Lão Việt Nam, Bắp tít Độc lập, Giám lý liên Hiệp, Bắp tít Liên hiệp, Liên hiệp Truyền giáo, Đức Chúa trời, Phúc Âm Toàn Vẹn, Phúc Âm Đời Đời, Chứng nhân Giêhova, Tin lành Đất Hứa với 12 chi hội và 63 điểm nhóm, có 8 nhà thờ, 2 Hội thánh cùng 11.063 tín đồ.

Các chi hội hoạt động bình thường, mục sư, mục sư nhiệm chức, truyền đạo được đào tạo và phong chức, các lễ nghi tôn giáo được thực hiện bình thường phù hợp với hiến chương. Đa số các Ban Chấp sự, Ban Trị sự được thành lập và đăng ký với chính quyền địa phương, các tín đồ đều đến nơi thờ tự sinh hoạt tôn giáo. Một vài nơi ở xa nhà thờ, tín đồ tự phát nhóm tại tư gia để cầu nguyện. Trong một số trường hợp hoạt động truyền giáo đã diễn ra tình trạng tranh giành ảnh hưởng giữa các hệ phái chưa có pháp nhân với nhau và với Tin lành Việt Nam (miền Nam); sự chuyển đổi từ hệ phái này sang hệ phái khác cũng thường diễn ra.

Trước tình hình đó, Ban Tôn giáo Cần Thơ đã kịp thời nắm bắt và triển khai thực hiện quán triệt Chỉ thị 01/2005/CT-TTg về một số điểm đối với đạo Tin lành, xây dựng kế hoạch 03/KH/BTG và triển khai thực hiện đạt được những kết quả như: triển khai Chỉ thị 01 đến cán bộ lãnh đạo các ban ngành, Mặt trận, đoàn thể các cấp, phòng Tôn giáo – Dân tộc, chuyên viên công tác Tôn giáo – Dân tộc. Đưa 175 cán bộ dự các lớp tập huấn nghiệp vụ công tác đối với đạo Tin lành do Ban Tôn giáo Chính phủ tổ chức. Ban Tôn giáo Cần Thơ đã tổ chức 5 lớp tuyên truyền và phổ biến pháp luật với 1.080 cán bộ tham dự. Và mở lớp dành cho 21 vị là chức sắc, các mục sư và Ban Chấp sự Tin lành Việt Nam (miền Nam). Triển khai hướng dẫn đăng ký đến các chi hội, điểm nhóm các hệ phái Tin lành chưa có pháp nhân với 58 lượt người tham dự. Mời các “mục sư tự phong” và nhóm trưởng dự hội nghị phổ biến chính sách pháp luật về tôn giáo do Ban Tôn giáo Chính phủ tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh. Nhằm rút kinh nghiệm trong việc thực hiện Chỉ thị 01, Ban Tôn giáo Cần Thơ đã tổ chức sơ kết 2 năm thực hiện Chỉ thị 01/2005/CT-TTg và đề ra kế hoạch tiếp tục thực hiện Chỉ thị 01. Tổ chức hướng dẫn các điểm nhóm hoạt động sau đăng ký với 21 buổi làm việc để hướng dẫn các hệ phái Tin lành đã được Trung ương công nhận về mặt tổ chức, đăng ký các chức sắc đã phong chức, thành lập các tổ chức trực thuộc, đăng ký danh sách tín đồ các điểm nhóm. Giải quyết những tranh chấp, khiếu kiện liên quan đến đất đai, nơi thờ tự của Tin lành, đấu tranh với những hoạt động vi phạm.

Sau 5 năm triển khai thực hiện Chỉ thị 01 tại Cần thơ đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận:

Khảo sát nắm sát tình hình hoạt động của tín đồ Tin lành tại Cần Thơ, hiện có 8/10 hệ phái trung ương đã công nhận, trong tổng số 17 hệ phái tổ chức Tin lành tư gia. Tổng số tín đồ 11.063 người (trong đó có 134 người dân tộc Khmer theo đạo Tin lành). Công nhận Ban Đại diện Tin lành Việt Nam (miền Nam), Công nhận Ban Đại diện lâm thời Bắp tít Việt Nam – Nam Phương thành phố Cần Thơ. Chấp thuận cho thành lập 4 Chi hội (1 của Bắp tít Việt Nam – Ân Điển Nam Phương; 3 của Bắp tít Việt Nam – Nam Phương), 2 Hội nhánh (của Tin lành Việt Nam), Ủy ban Nhân dân TP. Cần Thơ đã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 2 hội nhánh (để chuẩn bị xây dựng nhà nguyện).

Chấp thuận việc đăng ký phong chức cho 18/41 trường hợp (đăng ký 20 hồ sơ, chấp thuận 18 trường hợp, số còn lại chưa đăng ký). Chấp thuận việc đăng ký vào học trong Viện Thánh kinh Thần học 14 trường hợp (Tin lành Việt Nam) và nắm hồ sơ 23 chức sắc các hệ phái tự phong chưa đăng ký

Cấp giấy phép xây dựng nhà thờ 3 chi hội

Chấp thuận cho 30 điểm nhóm sinh hoạt.

Giải quyết dứt điểm 4/4 trường hợp khiếu kiện về đất đai, cơ sở thờ tự. Tình hình đã ổn định không còn khiếu kiện.

Nhìn chung đạo Tin lành đang phát triển khá nhanh về số lượng người tin theo và tổ chức ở Cần thơ: số lượng tín đồ, điểm nhóm tăng nhanh, nhiều hệ phái mới, nhu cầu xây dựng nơi thờ tự. Nguyên nhân là do Tin lành có phương thức truyền giáo rất năng động, đa dạng, những người truyền giáo miệt mài lặn lội, cứu giúp những người hoàn cảnh khó khăn đúng lúc, kịp thời, sự giúp đỡ về vật chất giá trị không nhiều nhưng có tác động to lớn đến người nhận; sự cảm hóa của giáo lý Tin lành đối với một số thói hư tật xấu; nhu cầu tâm linh của một bộ phận nhân dân. Khi Chỉ thị 01 được triển khai thực hiện đã tạo sự phấn khởi, tin tưởng trong đồng bào có đạo Tin lành, tạo cơ sở pháp lý cho Tin lành hoạt động hợp pháp.

Công tác triển khai Chỉ thị 01 tại Cần Thơ đã tạo sự chuyển biến tốt về mặt nhận thức cho cán bộ trong ngành quản lý nhà nước về tôn giáo và các ngành có liên quan, có kế hoạch chủ động thực hiện. Việc thực hiện Chỉ thị 01 đã giúp cho địa phương thoát khỏi tình trạng bế tắc trong quản lý đối với các hệ phái Tin lành chưa có pháp nhân. Quá trình thực hiện Chỉ thị có sơ kết rút kinh nghiệm. Công tác quản lý đối với hoạt động của đạo Tin lành có kết quả: 8 hệ phái được công nhận đến nay hoạt động ổn định; các điểm nhóm của 9 hệ phái chưa công nhận do địa phương quản lý.

Mối quan hệ giữa chính quyền với các tổ chức  Tin lành được cải thiện, gần gũi, đoàn kết, thân thiết. Xu hướng hoạt động tôn giáo tuân thủ luật pháp đang trở thành xu hướng chủ đạo của các hệ phái Tin lành ở Cần Thơ.

Tuy nhiên vẫn có một số khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện Chỉ thị 01:

Một bộ phận cán bộ chưa quán triệt đầy đủ tinh thần Chỉ thị 01. Trước khi có Chỉ thị 01, một số xã, phường đã tích cực tham gia xử lý những điểm nhóm hoạt động vi phạm, nay phải công nhận và cho hoạt động nên có tâm lý chưa thoải mái. Công tác quản lý Nhà nước đối với đạo Tin lành ở một số nơi còn lỏng lẻo. Một số điểm nhóm đã đăng ký nhưng việc cấp giấy chứng nhận chậm chễ, gây phiền hà, giảm niềm tin.

Một số điểm nhóm đã được cấp giấy chứng nhận đăng ký sinh hoạt điểm nhóm nhưng hoạt động không phù hợp với nội dung đã được chấp thuận như: tự ý phong chức mục sư, truyền đạo, thành lập chi hội, tự ý bầu Ban Chấp sự, tập hợp tín đồ các điểm nhóm để sinh hoạt, tổ chức lớp tập huấn, thậm chí có lớp tập huấn giảng viên là mục sư nước ngoài nhưng không xin phép, mời gọi, tiếp xúc với chức sắc Tin lành nước ngoài để xin tài trợ.

Lợi dụng chính sách thông thoáng của Nhà nước, một số chức sắc còn có những hoạt động chưa đúng quy định của Pháp luật như: mời người nước ngoài vào hoạt động từ thiện nhân đạo, cá biệt có trường hợp chữa bệnh theo hình thức mê tín dị đoan.

Một số “mục sư, mục sư nhiệm chức” giáo hội phong chức chưa đăng ký với cơ quan nhà nước. Một số mục sư của Báp tít Việt Nam- Nam Phương Cần Thơ đi dự các lớp cao học thần học tại TP. Hồ Chí Minh, lớp thần học trực tuyến, tham gia tổ chức truyền giáo Gospelink nhưng địa phương không có các thông tin về các trường lớp, tổ chức nêu trên để có cách ứng xử thích hợp.

Nhìn chung, qua thực hiện Chỉ thị 01/TTg đồng bào theo đạo Tin lành ở Cần Thơ đã yên tâm sống đạo, chấp hành tốt pháp luật, gắn bó với địa phương. Ở Cần Thơ việc thực hiện Chỉ thị 01/TTg đã góp phần ổn định tình hình, chức sắc tín đồ chấp hành tốt các quy định, sinh hoạt tôn giáo theo đúng tôn chỉ, mục đích hành đạo và người theo đạo giảm dần mặc cảm, tích cực tham gia các phong trào ở địa phương. Ở một số nơi, tín đồ, chức sắc các chi hội, điểm nhóm Tin lành đã đóng góp xây dựng nhà tình nghĩa, nhà tình thương, bê tông hóa cầu, đường liên thôn.

            Chỉ thị 01/TTg đã tạo điều kiện pháp lý để sinh hoạt tôn giáo của đạo Tin lành đi vào nề nếp, bảo hộ những quyền cơ bản của công dân có đạo và đảm bảo quyền lực của chính quyền cơ sở./.

            Kiều Nga