1. Khái quát tiến trình quan hệ Việt Nam - Va-ti-căng

Ngày 02/9/1945, nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa ra đời, trở thành Nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á. Việt Nam là quốc gia có độc lập, chủ quyền, được nhiều quốc gia trên thế giới công nhận và thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam. Việt Nam đã trở thành thành viên của nhiều tổ chức quốc tế. Trong quá trình xây dựng, phát triển đất nước, Nhà nước Việt Nam luôn tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của Nhân dân, trong đó có Giáo hội Công giáo và quan hệ giữa Giáo hội Công giáo và Tòa thánh Va-ti-căng, đã được nêu trong Sắc lệnh 234/SL ngày 14/6/1955 của Chủ tịch nước: “Riêng về Công giáo, quan hệ về tôn giáo giữa Giáo hội Công giáo Việt Nam và Tòa thánh La Mã là vấn đề nội bộ của Công giáo”.

Tuy chưa có quan hệ về mặt Nhà nước, nhưng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của Nhân dân ta, Tòa thánh Va-ti-căng đã có cuộc tiếp xúc với Chính phủ cách mạng lâm thời miền Nam Việt Nam và Chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa. Ngày 14/02/1973, trong buổi tiếp chính thức Bộ trưởng Xuân Thủy, Giáo hoàng Phaolo VI đã ca ngợi chương trình hòa giải và hòa hợp dân tộc của Chính phủ cách mạng lâm thời miền Nam Việt Nam.

Sau chiến thắng 30/4/1975, nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoàn toàn độc lập, thống nhất, trong thời gian này, giữa Chính phủ Việt Nam và Tòa thánh Va-ti-căng tuy chưa có mối quan hệ chính thức, nhưng Nhà nước Việt Nam vẫn cho phép Giáo hội Công giáo Việt Nam quan hệ với Va-ti-căng về phương diện tôn giáo theo một nguyên tắc chung, vừa tôn trọng tự do, tín ngưỡng của công dân, tôn trọng các mối quan hệ của Giáo hội, vừa thể hiện quyết tâm bảo vệ độc lập chủ quyền của Việt Nam.

Bước vào thời kỳ đổi mới, với chủ trương, chính sách đối ngoại mở rộng giao lưu, hợp tác quốc tế của Đảng và Nhà nước ta, tháng 7/1989, được sự đồng ý của Chính phủ Việt Nam lần đầu tiên Đoàn đại diện Tòa thánh Va-ti-căng thực hiện chuyến thăm tại Việt Nam. Đoàn do Hồng y Roger Etchegaray, Chủ tịch Hội đồng Tòa thánh Công lý và Hòa bình đã có cuộc tiếp xúc với Ban Tôn giáo Chính phủ, Bộ Ngoại giao và thăm một số giáo phận của Giáo hội Công giáo Việt Nam.

Từ tháng 11/1990 đến năm 2008, Việt Nam và Tòa thánh Va-ti-căng đã có 17 lần họp, trao đổi: 02 lần tại Va-ti-căng, năm 1992 và năm 2005; 15 lần tại Việt Nam. Thời kỳ này, Ban Tôn giáo Chính phủ là cơ quan chủ trì tiếp và làm việc với đại diện Tòa thánh Va-ti-căng do Thứ trưởng Ngoại giao Va-ti-căng dẫn đầu và quan chức của Bộ Truyền giáo về những hoạt động liên quan đến Giáo hội Công giáo Việt Nam; việc phong chức, thuyên chuyển, đào tạo chức sắc, hoạt động mục vụ; và những vấn đề hai bên cùng quan tâm, trong đó có việc thiết lập quan hệ hai bên.

2. Các cuộc họp đàm phán quan hệ Việt Nam - Va-ti-căng

Trên cơ sở đề nghị của Tòa thánh Va-ti-căng, năm 2008, Chính phủ Việt Nam đồng ý hai bên thành lập Tổ Công tác hỗn hợp Việt Nam - Va-ti-căng để bàn bạc việc thiết lập quan hệ hai bên. Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Ngoại giao chủ trì phối hợp với Bộ Công an, Văn phòng Chính phủ và Ban Tôn giáo Chính phủ thành lập Tổ Công tác hỗn hợp. Đến nay, Tổ Công tác hỗn hợp đã qua 10 vòng đàm phán và đạt được kết quả nhất định: Vòng I diễn ra từ ngày 16-17/02/2009, tại Hà Nội, do Thứ trưởng Bộ Ngoại giao của hai bên làm Trưởng đoàn, đã mở đầu cho những tiến triển trong quan hệ Việt Nam - Va-ti-căng; Trưởng đoàn Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Cường làm việc cùng Trưởng đoàn Va-ti-căng, Thứ trưởng Ngoại giao Pietro Parolin; Vòng II, diễn ra từ ngày 23-24/6/2010, tại Va-ti-căng, do Thứ trưởng Ngoại giao Ettore Balestreto, Trưởng đoàn Va-ti-căng làm việc cùng Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Quốc Cường, Trưởng đoàn Việt Nam; Vòng III, diễn ra từ ngày 27-28/02/2012, tại Hà Nội, do Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, Trưởng đoàn Việt Nam làm việc cùng Thứ trưởng Ngoại giao Ettore Balestrero, Trưởng đoàn Va-ti-căng; Vòng IV, diễn ra tại Va-ti-căng, từ ngày 13-14/6/2013, do Thứ trưởng Ngoại giao Antoine Camilleri, Trưởng đoàn Va-ti-căng làm việc cùng Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, Trưởng đoàn Việt Nam; Vòng V diễn ra tại Hà Nội, từ ngày 10-11/9/2014, do Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, Trưởng đoàn Việt Nam làm việc cùng Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Antoine Camilleri, Trưởng đoàn Va-ti-căng; Vòng VI, diễn ra từ ngày 24-26/10/2016, tại Va-ti-căng, do Thứ trưởng Ngoại giao Antoine Camilleri, Trưởng đoàn Va-ti-căng làm việc cùng Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, Trưởng đoàn Việt Nam; Vòng VII diễn ra vào ngày 19/12/2018, tại Hà Nội, do Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, Trưởng đoàn Việt Nam làm việc cùng Thứ trưởng Ngoại giao Antoine Camilleri, Trưởng đoàn Va-ti-căng; Vòng VIII, diễn ra từ ngày 21-22/8/2019, tại Va-ti-căng, do Thứ trưởng Ngoại giao Antoine Camilleri, Trưởng đoàn Va-ti-căng làm việc cùng Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng, Trưởng đoàn Việt Nam; Vòng IX diễn ra ngày 22/4/2022, tại Hà Nội, do Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc làm Trưởng đoàn Việt Nam làm việc cùng Thứ trưởng Miroslaw Wachowski làm Trưởng đoàn Va-ti-căng; Vòng X, diễn ra ngày 31/3/2023, tại Va-ti-căng, do Thứ trưởng Ngoại giao Miroslaw Wachowski, Trưởng đoàn Va-ti-căng làm việc cùng Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng, Trưởng đoàn Việt Nam.

Tại các cuộc gặp, Việt Nam khẳng định chính sách tôn trọng tự do tín ngưỡng, tôn giáo của Đảng và Nhà nước Việt Nam, sự quan tâm tạo điều kiện của chính quyền các cấp đối với các hoạt động của Công giáo Việt Nam. Thông tin về hoạt động vi phạm pháp luật của một số chức sắc Công giáo, Việt Nam đề nghị Va-ti-căng chỉ dẫn Công giáo Việt Nam hoạt động thuần túy tôn giáo, tuân thủ pháp luật và ổn định tình hình tôn giáo Việt Nam. Hai bên cùng trao đổi một số vấn đề liên quan đến hoạt động của Công giáo Việt Nam, về phong chức, bổ nhiệm, thuyên chuyển giám mục; về tiến trình quan hệ giữa Việt Nam - Va-ti-căng, việc cử Đặc phái viên không thường trú và nâng cấp từ Đặc phái viên không thường trú lên Đặc phái viên Thường trú…

Năm 2011, Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam chấp thuận đề nghị của Tòa thánh Va-ti-căng về việc cử một Đặc phái viên không thường trú của Va-ti-căng tại Việt Nam với các quy định cụ thể như Đặc phái viên thúc đẩy quan hệ giữa Tòa thánh Va-ti-căng và Chính phủ Việt Nam, cũng như giữa Tòa thánh Va-ti-căng và Giáo hội Công giáo Việt Nam.

Ngày 13/01/2011, Tòa thánh Va-ti-căng bổ nhiệm Tổng Giám mục Leopoldo Girelli, Sứ thần Tòa thánh tại Singapore, kiêm Đặc phái viên không thường trú của Tòa thánh tại Việt Nam. Ngày 13/9/2017, Tòa thánh Va-ti-căng bổ nhiệm Tổng Giám mục Leopoldo Girelli làm Sứ thần Tòa thánh tại Israel, kiêm Khâm sứ Tòa thánh tại Jerusalem và Palestine. Từ năm 2011-2017, Tổng Giám mục Leopoldo Girelli đã thực hiện 109 chuyến thăm, hoạt động mục vụ tại Việt Nam, Đặc phái viên không thường trú đã đến thăm 63 tỉnh, thành phố, 26 giáo phận, nhiều giáo xứ, dòng tu, đại chủng viện…

Tháng 8/2018, Tòa thánh Va-ti-căng bổ nhiệm Tổng Giám mục Marek Zalewski, Sứ thần Tòa thánh tại Zimbabwe làm Đặc phái viên không thường trú của Toà thánh tại Việt Nam thay Tổng Giám mục Leopoldo Girelli. Sau 02 năm dịch bệnh, năm 2020 và 2021, không đến thăm và hoạt động tại Việt Nam, từ đầu năm 2022 đến nay, Tổng Giám mục Marek Zalewski thực hiện hàng chục chuyến thăm và hoạt động mục vụ tại Việt Nam.

3. Chuyến thăm của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và việc nâng cấp quan hệ lên Đại diện Thường trú

Trong nhiều cuộc họp Tòa thánh Va-ti-căng đề nghị hai bên nâng cấp quan hệ từ Đặc phái viên không thường trú lên Đặc phái viên Thường trú để thuận lợi cho Đặc phái viên trong công tác với Chính phủ Việt Nam cũng như đối với Giáo hội Công giáo Việt Nam. Tháng 10/2018, trong chuyến thăm Va-ti-căng, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đã thông báo với Giáo hoàng Francis và Quốc Vụ khanh Tòa thánh về việc Chính phủ Việt Nam đồng ý về chủ trương nâng cấp quan hệ hai bên từ Đặc phái viên không thường trú lên Đặc phái viên Thường trú. Từ năm 2019-2023, Việt Nam và Va-ti-căng đã tổ chức nhiều cuộc gặp trao đổi, trong đó có 02 cuộc đàm phán năm 2019, năm 2022 về nội dung Quy chế hoạt động của Đại diện Thường trú và Văn phòng Đại diện Thường trú.

Cuộc họp vòng X của Tổ Công tác hỗn hợp Việt Nam - Va-ti-căng, tháng 4/2023, tại Va-ti-căng, hai bên cơ bản thống nhất nội dung Bản Quy chế hoạt động của Đại diện Thường trú và Văn phòng Đại diện Thường trú với những quy định cụ thể về nhiệm vụ của Đại diện Thường trú, vấn đề bổ nhiệm, đề cử, chấp thuận Đại diện Thường trú và các thành viên của Văn phòng Đại diện Thường trú; hoạt động, quyền lợi của Đại diện Thường trú, các thành viên chính thức và Văn phòng; điều khoản thi hành và giải quyết tranh chấp.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Giáo hoàng Francis

Đặc biệt là cuộc gặp của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng với Giáo hoàng Francis và Quốc Vụ khanh Hồng y Parolin ngày 27/7/2023, đánh dấu bước tiến trong quan hệ hai bên. Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đánh giá cao những bước phát triển tích cực của quan hệ Việt Nam - Tòa thánh Va-ti-căng thông qua việc hai bên duy trì tiếp xúc cấp cao trong những năm qua và triển khai hiệu quả cơ chế Nhóm Công tác hỗn hợp Việt Nam - Va-ti-căng. Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng khẳng định, Đảng và Nhà nước Việt Nam thực hiện nhất quán chính sách tôn trọng, bảo đảm tự do tín ngưỡng, tôn giáo và không ngừng hoàn thiện khuôn khổ pháp lý tạo thuận lợi cho các hoạt động tôn giáo, trong đó, có Công giáo. Chủ tịch nước hoan nghênh những đóng góp tích cực của cộng đồng Công giáo Việt Nam trong các hoạt động thiện nguyện, giáo dục, y tế, dạy nghề, đồng thời, mong muốn Công giáo Việt Nam tiếp tục đóng góp vào công cuộc xây dựng, phát triển đất nước. Giáo hoàng Francis hoan nghênh chuyến thăm của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng; khẳng định chuyến thăm của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng là cơ hội để hai bên trao đổi về tình hình Công giáo Việt Nam và quan hệ Việt Nam - Tòa thánh Va-ti-căng. Giáo hoàng Francis nhắc lại những kỷ niệm tốt đẹp khi đón tiếp các nhà Lãnh đạo cấp cao của Việt Nam trước đây, chia sẻ tình cảm của Giáo hoàng Francis đối với đất nước, con người và sự quan tâm đặc biệt dành cho cộng đồng Công giáo Việt Nam.

 Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Giáo hoàng Francis đánh giá việc thông qua Quy chế hoạt động của Đại diện Thường trú và Văn phòng Đại diện Thường trú Tòa thánh Va-ti-căng tại Việt Nam là bước tiến quan trọng trong bối cảnh quan hệ hai bên phát triển tích cực, là kết quả của quá trình trao đổi trên tinh thần tôn trọng, hợp tác và hiểu biết lẫn nhau. Hai bên tin tưởng rằng, Đại diện Thường trú sẽ đóng góp tích cực cho quan hệ giữa Tòa thánh Va-ti-căng và cộng đồng Công giáo Việt Nam cũng như quan hệ Việt Nam - Tòa thánh Va-ti-căng. Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng khẳng định Việt Nam sẽ tạo thuận lợi cho hoạt động của Đại diện Thường trú, phù hợp pháp luật, quy định của Việt Nam và thỏa thuận hai bên; bày tỏ mong muốn Giáo hội Công giáo Việt Nam ngày càng phát triển và đóng góp ngày càng tích cực hơn vào công cuộc phát triển chung của đất nước. Giáo hoàng Francis nhấn mạnh việc thông qua Quy chế hoạt động của Đại diện Thường trú và Văn phòng Đại diện Thường trú Tòa thánh Va-ti-căng tại Việt Nam là hình mẫu của sự tin tưởng lẫn nhau và là cơ sở để thúc đẩy, mở rộng quan hệ hơn nữa trong thời gian tới.                                                                        

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng hội đàm với Thủ tướng Tòa thánh Hồng y Pietro Parolin

Chuyến thăm của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng trong lần này là minh chứng của chính sách đối ngoại và chính sách tôn giáo đúng đắn của Đảng và Nhà nước Việt Nam trong công cuộc đổi mới đất nước và cũng là kết quả của phương thức và quá trình đối thoại mà hai bên cùng nhau thực hiện từ năm 1990 đến nay. Việc duy trì đối thoại và với những kết quả đạt được thông qua con đường đối thoại đã tạo cơ hội cho hai bên có điều kiện xích lại gần nhau hơn, sự hiểu biết lẫn nhau ngày một tăng lên theo thời gian và kết quả đạt được ngày càng mang ý nghĩa tích cực hơn.

4. Chuyến thăm của Lãnh đạo cấp cao Việt Nam

Sự kiện đánh dấu thiện chí quan hệ giữa hai bên là những cuộc gặp giữa Lãnh đạo Đảng, Nhà nước Việt Nam với Giáo hoàng tại Tòa thánh Va-ti-căng. Cuộc gặp giữa Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng và Giáo hoàng Benedict XVI vào tháng 11/2007, tại Va-ti-căng. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã phát biểu về mối quan hệ giữa Việt Nam và Va-ti-căng: “Chính phủ Việt Nam luôn coi trọng mối quan hệ với Tòa thánh Va-ti-căng. Chính phủ Việt Nam chủ trương tiếp tục quá trình đối thoại trực tiếp với Va-ti-căng dựa trên cơ sở những nguyên tắc mà hai bên đã thỏa thuận là tôn trọng lẫn nhau, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau. Việt Nam muốn Tòa thánh Va-ti-căng có tiếng nói khích lệ cộng đồng Công giáo Việt Nam luôn  gắn bó với đất nước và dân tộc, làm nền tảng cho sự phát triển quan hệ giữa Việt Nam và Tòa thánh Va-ti-căng”. Cuộc gặp giữa Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết với Giáo hoàng Benedict XVI, ngày 11/12/2009, tại Tòa thánh Va-ti-căng. Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết tiếp tục khẳng định Việt Nam nhất quán thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế. Trên tinh thần đó, Việt Nam sẵn sàng thúc đẩy quan hệ với Tòa thánh trên cơ sở tôn trọng các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, góp phần tích cực cho hòa bình, hợp tác và phát triển trên thế giới. Cuộc gặp giữa Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng với Giáo hoàng Benedict XVI, tháng 01/2013, tại Va-ti-căng, có ý nghĩa quan trọng, lần đầu tiên Giáo hoàng đã đón tiếp người đứng đầu Đảng Cộng sản theo nghi thức nguyên thủ quốc gia. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đánh giá cao chỉ dẫn của Giáo hoàng Benedict XVI với Công giáo Việt Nam “người giáo dân tốt cũng là công dân tốt”, mong muốn Giáo hoàng, Tòa thánh Va-ti-căng tiếp tục chỉ dẫn Công giáo Việt Nam tích cực đóng góp vào trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, gắn bó, đồng hành cùng dân tộc. Tòa thánh Va-ti-căng đã cảm ơn sự quan tâm và tạo điều kiện của Việt Nam đối với Công giáo, mong muốn quan hệ Việt Nam - Va-ti-căng tiếp tục tiến triển.

Tiếp đó, tại các cuộc gặp giữa Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng với Giáo hoàng Francis, tháng 3/2014, tại Va-ti-căng; Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng với Giáo hoàng Francis, ngày 18/10/2014, tại Va-ti-căng; Chủ tịch nước Trần Đại Quang với Giáo hoàng Francis, năm 2016; Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình với Giáo hoàng Francis, năm 2018, tại Va-ti-căng, Giáo hoàng Francis trao đổi về tình cảm, sự quan tâm của Giáo hoàng đến đất nước và con người Việt Nam: Dân tộc Việt Nam luôn ở trong trái tim tôi. Từ lúc còn trẻ, ở Buenos Aires, tôi luôn theo dõi cuộc đấu tranh anh dũng, bất khuất, chịu nhiều hy sinh gian khổ của Nhân dân Việt Nam chống lại các cường quốc xâm lược để giành độc lập, tự do. Tôi ngưỡng mộ sự vĩ đại của dân tộc Việt Nam và Việt Nam đã ở trong trái tim tôi từ khi đó. Nhà thờ Công giáo muốn đồng hành cùng chính quyền và Nhân dân Việt Nam để phát triển đất nước, xây dựng cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc. Giáo hội tại Việt Nam đồng hành cùng đất nước, dân tộc Việt Nam trên con đường phát triển, đóng góp vào công việc chung của đất nước. Thời gian gần đây, từ trước khi làm Giáo hoàng, tôi cũng đã theo sát tình hình phát triển tích cực của quan hệ giữa Tòa thánh và Nhà nước Việt Nam và mong muốn hai bên tiếp tục con đường tốt đẹp này. Giáo hoàng cũng gửi lời nhắn đến Công giáo Việt Nam: “Người Công giáo Việt Nam phải là công dân tốt. Người Công giáo Việt Nam phải là người yêu nước. Người Công giáo Việt Nam phải đồng hành cùng dân tộc xây dựng đất nước ấm no, hạnh phúc”. Trước đó Giáo hoàng Benedict XVI gửi Huấn từ cho Hội đồng Giám mục Việt Nam (2009), chỉ dẫn người Công giáo Việt Nam gắn bó với đất nước, người Công giáo tốt cũng là công dân tốt; gửi Sứ điệp trong Năm Thánh 2010 của Giáo hội Công giáo Việt Nam, trong đó nhắc đến sai lỗi của Giáo hội và xin mọi người tha thứ,… Những chỉ dẫn của hai Giáo hoàng đã tác động đến chức sắc, giáo dân, tạo thuận lợi cho những người Công giáo theo đường hướng gắn bó, đồng hành cùng dân tộc.

Bên cạnh đó, Nhà nước Việt Nam luôn quan tâm và tạo điều kiện cho các đoàn Va-ti-căng tham gia hoạt động tôn giáo tại Việt Nam. Từ chuyến thăm Việt Nam đầu tiên, năm 1989 đến nay, các đoàn của Tòa thánh Va-ti-căng đã đến thăm và hoạt động mục vụ ở hầu hết các giáo phận, tham dự các hoạt động tôn giáo của Giáo hội Công giáo Việt Nam như: Đoàn của Hồng y Etchegaray, Chủ tịch Ủy ban Công lý và Hòa bình, năm 1989; Đoàn của Hồng y Sepe, Bộ trưởng Bộ Truyền giáo, năm 2005; Đoàn của Hồng y Ivan Dias đến Việt Nam dự Lễ Bế mạc Năm Thánh, đầu năm 2011; Đoàn của Hồng y Fernando Filoni, Bộ trưởng Bộ Truyền giáo Tòa thánh Va-ti-căng sang thăm, hoạt động mục vụ ở Việt Nam, từ ngày 19-25/01/2015; Đoàn của Hồng y João Braz de Aviz, Bộ trưởng Bộ Tu sĩ, ngày 07/9/2018…

Trưởng Ban Tôn giáo Chính phủ Vũ Chiến Thắng tiếp Bộ trưởng Bộ Tu sĩ Tòa thánh Va-ti-căng Hồng y João Braz de Aviz, năm 2018

Qua các chuyến thăm, đoàn Va-ti-căng được tạo điều kiện thuận lợi, đón tiếp chu đáo của Chính phủ Việt Nam, các cơ quan Trung ương, chính quyền địa phương các cấp. Tại các nơi đến thăm, Đoàn cảm nhận được đời sống đạo tự do, sôi động của Công giáo Việt Nam và những tình cảm của chức sắc, giáo dân Công giáo Việt Nam dành cho Đoàn. Qua đó, Tòa thánh Va-ti-căng cũng hiểu hơn về Giáo hội Công giáo Việt Nam, về đất nước, con người, lịch sử, văn hóa, phong tục, tập quán của Việt Nam.

Có thể nói, thông qua các cuộc tiếp xúc và trao đổi, Việt Nam và Va-ti-căng ngày càng hiểu nhau hơn và thấy việc tôn trọng những nguyên tắc giữa hai bên là cần thiết, cũng như tôn trọng những vấn đề hai bên cùng quan tâm trao đổi trong những lần gặp. Có thể khẳng định, các cuộc đối thoại là phương thức thích hợp nhất, góp phần tạo không khí thân thiện để hiểu nhau hơn và để cùng nhau giải quyết các vấn đề mà hai bên cùng quan tâm, trong đó có việc nâng cấp quan hệ Việt Nam - Va-ti-căng.

Đào Bích Đượm