Trong những năm qua, đồng bào Công giáo trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng luôn thực hiện tốt phương châm “Kính Chúa, yêu Nước”, sống “tốt đời, đẹp đạo”, theo tinh thần Thư Chung 1980 của Hội đồng Giám mục Việt Nam “Sống Phúc âm giữa lòng dân tộc để phục vụ hạnh phúc của đồng bào; yêu Tổ quốc, yêu đồng bào đối với người Công giáo Việt Nam không những là một tình cảm tự nhiên phải có, mà còn là một đòi hỏi của Phúc âm” và chỉ dẫn của Giáo hoàng Phanxicô “Người Công giáo tốt cũng là công dân tốt”, chức sắc, tu sỹ, giáo dân chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nhất là việc thực hiện Luật Tín ngưỡng, tôn giáo, Nghị định 162/2017/NĐ-CP ngày 30/12/2017 (nay là Nghị định số 95/2023/NĐ-CP ngày 29/12/2023 quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật Tín ngưỡng, tôn giáo); đường hướng hành đạo tuân thủ quy định pháp luật; chức sắc, chức việc, tu sỹ, giáo dân thực hiện tốt nghĩa vụ công dân; tích cực tham gia phát triển kinh tế - xã hội và các phong trào thi đua yêu nước, góp phần vào việc giữ vững ổn định tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở địa phương, cụ thể:

Đồng hành cùng dân tộc, tiếp tục thực hiện tốt phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động theo đường hướng “kính Chúa yêu Nước” của người Công giáo Việt Nam và giữ trọn sự hiệp thông với Giáo hội. Trong những năm qua, hưởng ứng cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” do Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát động; Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Lâm Đồng đã tổ chức cho các tôn giáo trên địa bàn tỉnh (trong đó, Tòa Giám mục Đà Lạt đại diện Giáo hội Công giáo Việt Nam tại tỉnh Lâm Đồng) tham gia ký kết các chương trình phối hợp: “tham gia xã hội hóa giáo dục mầm non, y tế, dạy nghề và trợ giúp xã hội”, “tham gia quản lý, bảo vệ, phát triển rừng và ứng phó với biến đổi khí hậu”, “tham gia giữ gìn an ninh trật tự, đảm bảo an toàn giao thông”… Đồng bào Công giáo tỉnh Lâm Đồng đã tích cực hưởng ứng, tham gia vào các lĩnh vực của đời sống xã hội và đạt được nhiều thành tích nổi bật, đóng góp quan trọng vào công cuộc phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương. Trong đó, nổi bật là việc tham gia các hoạt động an sinh xã hội, xã hội hóa trong lĩnh vực giáo dục, dạy nghề, y tế, bảo trợ, từ thiện…cụ thể:

Trong lĩnh vực giáo dục, dạy nghề: hiện nay, tỉnh Lâm Đồng có 82 cơ sở giáo dục mầm non tư thục do các dòng tu, tu hội đăng ký thành lập và đang hoạt động. Trong đó, có 29 trường mầm non, 14 lớp mầm non và 39 nhóm trẻ. Bên cạnh việc mở các trường, lớp mầm non tư thục, một số dòng tu còn mở các lớp học tình thương, cơ sở lưu trú cho học sinh, trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, tổ chức dạy nhạc cho các em thanh thiếu niên, thành lập cơ sở lưu trú cho các bà mẹ đơn thân gặp khó khăn trong cuộc sống; có 03 cơ sở dạy nghề của Công giáo đăng ký thành lập, quản lý. Đa số các cơ sở giáo dục, dạy nghề đều xin phép thành lập và được các ngành, chức năng cấp phép hoạt động. Qua đó, góp phần cùng với các cấp, các ngành xây dựng một xã hội học tập; hỗ trợ, giúp đỡ người có hoàn cảnh khó khăn được ăn học, con em trong độ tuổi mầm non được đến trường. Các trường, lớp mẫu giáo tư thục, nhóm trẻ, lớp học tình thương đảm bảo điều kiện về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên được đào tạo qua những trường lớp cơ bản, trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Đến nay, đã có 05 trường mầm non tư thục do các tổ chức tôn giáo thành lập được công nhận trường chuẩn quốc gia mức độ 1, gồm: Trường Mầm non Bông Hồng, huyện Đức Trọng; Trường Mầm non Hiển Linh, thành phố Đà Lạt; Trường Mầm non Họa Mi, thành phố Bảo Lộc; Trường Mầm non Thiên An, huyện Đơn Dương; Trường Mầm non Nụ Hồng, thành phố Bảo Lộc. Một số trường, lớp mầm non, nhà trường không thu học phí và hỗ trợ tiền ăn trưa cho các cháu là đồng bào dân tộc thiểu số và gia đình nghèo. Nhiều cơ sở Công giáo xây dựng quỹ học bổng thường xuyên để hỗ trợ sách, vở, xe đạp, học bổng cho học sinh.

Trong lĩnh vực giáo dục: để tạo động lực cho các em vươn lên trong học tập, Tòa Giám mục Đà Lạt tổ chức chương trình khuyến học, tài trợ học phí cho trên 1.000 lượt học sinh là con em của đồng bào giáo dân theo chu kỳ 7 năm; mở các cơ sở hướng nghiệp, dạy nghề cho thanh thiếu niên... Thành lập Hội Sinh viên Đại học Đà Lạt với khoảng 500 sinh viên Công giáo; một số chủ nhà trọ Công giáo tại thành phố Đà Lạt tham gia nhằm mục đích giao lưu, hỗ trợ kinh phí học tập, hướng nghiệp cho sinh viên, học sinh. Các linh mục thuộc Tu hội Tận Hiến, Dòng Don Bosco và một số dòng khác tổ chức dạy thanh nhạc, anh văn cho các em thanh thiếu niên...

Trong lĩnh vục y tế, chăm sóc sức khỏe: phát huy truyền thống đoàn kết, nhân ái của dân tộc Việt Nam, với tinh thần “Yêu thương và phục vụ”, các hoạt động khám, chữa bệnh, phát thuốc cho bệnh nhân nghèo được các tổ chức Công giáo duy trì thường xuyên. Trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng có 03 cơ sở khám, chữa bệnh, chăm sóc, cấp phát thuốc miễn phí cho bệnh nhân nghèo do các dòng tu, tu hội Công giáo tổ chức (Phòng chẩn trị y học cổ truyền Suối Bình An, xã Đạ Ròn; Phòng chẩn trị y học cổ truyền Tâm Phúc, xã Lạc Xuân, huyện Đơn Dương; Phòng chẩn trị y học cổ truyền La Vang, xã ĐamB’ri, thành phố Bảo Lộc). Trong những năm qua, các cơ sở đã khám, chăm sóc, chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho hàng chục nghìn lượt người.

Bên cạnh việc thành lập các cơ sở y tế vì mục đích từ thiện, nhân đạo, phi lợi nhuận; một số chức sắc, tu sỹ của Công giáo có mối quan hệ với các đoàn bác sĩ trong và ngoài tỉnh nên thường tổ chức đến các địa phương để khám chữa bệnh, phát thuốc miễn phí cho người nghèo trên địa bàn tỉnh, chủ yếu là tại các vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa; tham gia hỗ trợ nhiều chương trình như: mổ mắt đục thủy tinh thể, phẫu thuật tim, hở hàm ếch, khám chữa bệnh và phát thuốc miễn phí, tổ chức bếp ăn từ thiện tại các bệnh viện, hỗ trợ bệnh nhân di chuyển đi khám chữa bệnh… với tổng kinh phí hàng tỷ đồng mỗi năm.

Trong lĩnh vực bảo trợ xã hội: thời gian qua, các cơ sở Công giáo tham gia hoạt động nuôi dưỡng trẻ em mồ côi, khuyết tật; chăm sóc người già neo đơn, không nơi nương tựa trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng được thực hiện theo từng loại hình với quy mô và tính chất khác nhau. Hiện nay, có 19 cơ sở từ thiện, bảo trợ xã hội của Công giáo, với khoảng 1.500 người thụ hưởng, gồm: bệnh nhân phong, trẻ em, người già neo đơn, không nơi nương tựa, học sinh dân tộc có hoàn cảnh khó khăn (tiêu biểu và hoạt động hiệu quả như: Mái ấm Tín Thác, Trường Khiếm thính Ánh Sao, Nhà dưỡng lão Lộc Thanh tại thành phố Bảo Lộc; Mái ấm Sao Mai, Lớp khiếm thính Mai Anh tại thành phố Đà Lạt…). Các cơ sở tham gia hoạt động bảo trợ xã hội được cấp phép hoạt động cơ bản đáp ứng được các tiêu chí theo quy định tại Nghị định số 68/2008/NĐ-CP ngày 30/5/2008 của Chính phủ và đều chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Nhà nước về xã hội hóa các lĩnh vực trên. Nhiều cơ sở chủ động củng cố tổ chức bộ máy, cải tạo, nâng cấp cơ sở vật chất để tiếp nhận các đối tượng xã hội cần được chăm sóc, nuôi dưỡng.

Trong lĩnh vực từ thiện nhân đạo: thực hiện lời nhắn nhủ của Giáo hoàng Phanxicô: “hãy quan tâm đến người nghèo, chia sẻ với những người hoạn nạn khó khăn, đó là trách nhiệm của mỗi người có đạo. Vì mọi người đều bình đẳng và liên đới với nhau, mọi người đều được hưởng quyền sống hạnh phúc và được ban tặng một phẩm giá độc nhất, nên chúng ta phải quan tâm đặc biệt đến những người bị tổn thương, những người nghèo về mọi phương diện đang sống quanh ta”. Trong những năm qua, chức sắc, tu sỹ, giáo dân tích cực tham gia hoạt động an sinh xã hội, từ thiện nhân đạo, nhất là việc huy động các nhà hảo tâm, mạnh thường quân đóng góp kinh phí để xây dựng nhà tình thương, tổ chức các đoàn cứu trợ đồng bào vùng bị thiên tai, lũ lụt, tặng quà cho bà con có hoàn cảnh khó khăn... Các tổ chức, cá nhân Công giáo tham gia các phong trào thi đua yêu nước, cuộc vận động “Ngày vì người nghèo”, tặng nhà “Đại đoàn kết”, “Toàn dân tham gia xóa nhà tạm”; ủng hộ, đóng góp nhiều loại quỹ do Trung ương và địa phương phát động; tuyên truyền, vận động tín đồ tích cực tham gia chương trình hiến máu nhân đạo do Hội Chữ Thập đỏ phát động với phương châm “Một giọt máu cho đi, một cuộc đời ở lại”, những địa phương tích cực trong phong trào hiến máu nhân đạo như: thành phố Bảo Lộc, Đà Lạt, huyện Bảo Lâm, Di Linh, Đơn Dương... Các phong trào tiếp sức mùa thi, phát cơm từ thiện cho học sinh đi thi vẫn được duy trì thường xuyên; phong trào “Nồi cháo tình thương cho bệnh nhân nghèo” tại Bệnh viện thành phố Bảo Lộc hay “Bếp ăn tình thương” tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lâm Đồng thường xuyên được các chức sắc, tu sỹ Dòng Nữ tử Bác ái Thánh Vinh Sơn cũng như bà con giáo dân các giáo xứ giúp đỡ, góp phần giảm bớt khó khăn cho bệnh nhân. Những đóng góp trên đã phần nào giảm bớt gánh nặng về chi ngân sách của Nhà nước trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng nhiều nhóm đối tượng bảo trợ xã hội.

Hoạt động của Ban Bác ái - xã hội (Caritas Đà Lạt) thuộc Tòa Giám mục Đà Lạt: ngày 20/10/2009, Ủy ban Nhân dân tỉnh Lâm Đồng có Quyết định số 7816/UBND-NC cho phép thành lập Ban Bác ái - xã hội (Caritas Đà Lạt). Lĩnh vực hoạt động là giúp đỡ người nghèo, bệnh tật, khó khăn về mặt vật chất lẫn tinh thần, không phân biệt tôn giáo, dân tộc... Thời gian qua, hoạt động của Ban Bác ái - xã hội đạt được kết quả đáng ghi nhận; tổ chức tập huấn nâng cao nhận thức về HIV/AIDS cho hàng trăm người; tập huấn về công tác xã hội và kỹ năng lập kế hoạch giúp người khuyết tật hòa nhập cộng đồng cho trên 2000 lượt người; truyền thông về bảo vệ sinh sản cho trên 1.000 người, truyền thông giáo dục giới tính cho khoảng 2.500 thanh thiếu niên; tổ chức khám, điều trị bệnh, phát thuốc miễn phí cho gần 3.500 người; hỗ trợ quà, sách vở cho khoảng 1.000 học sinh khuyết tật; thu thập được 1.900 chữ ký cho kiến nghị: “Hành tinh khỏe mạnh, con người khỏe mạnh” để góp tiếng nói của người Công giáo Việt Nam trong phong trào toàn cầu tại Hội nghị Thượng đỉnh COP26; đồng hành cùng 360 hộ gia đình người dân tộc thiểu số trong chương trình phát triển sản phẩm nông nghiệp theo hướng sinh thái, bảo vệ môi trường. Ban Bác ái - xã hội có hệ thống tổ chức cấp giáo hạt và giáo xứ, có mối liên hệ với Ủy ban Bác ái - xã hội (Caritas Việt Nam) tại quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh để tiếp nhận nguồn từ thiện và hướng dẫn các kỹ năng hoạt động.

Trong thời gian đại dịch COVID-19 bùng phát và diễn biến phức tạp, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống người dân; ngoài việc tuyên truyền, vận động giáo dân thực hiện nghiêm các quy định về phòng, chống dịch, đồng bào Công giáo trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng đã đồng lòng, chung sức, tham gia tích cực, trách nhiệm cùng với toàn Đảng, toàn quân, toàn dân, huy động nhiều nguồn lực (nhân lực, tài lực, vật lực,…) phục vụ công tác phòng, chống dịch, đã thể hiện được tinh thần tương thân tương ái, giá trị nhân văn, bác ái của tôn giáo trong xã hội: ủng hộ tiền và nhu yếu phẩm giúp đỡ Nhân dân các tỉnh, thành phố gặp khó khăn tại Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai và các tỉnh lân cận; sử dụng cơ sở tôn giáo, cơ sở giáo dục của tôn giáo làm nơi cách ly tập trung; cử tình nguyện viên, những người có chuyên môn về y tế tham gia cùng chính quyền chống dịch, nổi bật như: Tòa Giám mục Đà Lạt đóng góp cùng Hội đồng Giám mục Việt Nam ủng hộ Quỹ Vaccine, gửi về Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Lâm Đồng 67 triệu đồng và gửi Ban Bác ái - xã hội (Caritas Đà Lạt) 400 triệu đồng để mua rau, củ, quả ủng hộ người dân vùng dịch. Ngoài ra, nhiều giáo xứ cùng chung tay quyên góp ủng hộ hàng nghìn tấn rau, củ, quả, nhu yếu phẩm khác, như: giáo xứ chính tòa, giáo xứ Thánh Mẫu, nhà thờ DonBosco, giáo xứ Thiện Lâm, giáo xứ Tạo Tác, Tu hội Truyền giáo Thánh Vinh Sơn, một số cộng đoàn thuộc các dòng tu, tu hội (thành phố Đà Lạt); giáo xứ Nam Ban (huyện Lâm Hà)… Ngoài ra, Tòa Giám mục Đà Lạt đã kêu gọi, khuyến khích các cơ sở giáo dục mầm non của các dòng tu (những cơ sở đảm bảo các điều kiện về ăn, ngủ, chăm sóc y tế…) trên địa bàn tỉnh sử dụng cơ sở để làm khu cách ly tập trung khi chính quyền địa phương có nhu cầu (đã có 03 cơ sở tại thành phố Bảo Lộc được sử dụng: cơ sở Sao Mai, cơ sở Lộc Thanh, cơ sở Thiên An).

Trong công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, các linh mục quản xứ, nam nữ tu sỹ thường xuyên nhắc nhở, vận động giáo dân thực hiện và chấp hành nghĩa vụ công dân, phổ biến kiến thức về an ninh trật tự và an toàn giao thông; thanh niên Công giáo nghiêm chỉnh chấp hành luật nghĩa vụ quân sự, phong trào toàn dân phòng ngừa, tố giác tội phạm, phong trào bảo vệ môi trường, ứng phó với biển đổi khí hậu... đã có nhiều mô hình sáng tạo được nhân rộng ở một số giáo xứ thuộc thành phố Bảo Lộc, như: giáo xứ Thánh Tâm với mô hình “giáo họ không có tội phạm, tệ nạn xã hội”; giáo xứ Chân Lộc với mô hình “tham gia giữ gìn an ninh trật tự - an toàn giao thông”; giáo xứ Tân Hóa với mô hình “giáo họ an ninh trật tự, camera an ninh, tiếng còi an ninh; giáo xứ Phúc Lộc, thành phố Bảo Lộc; giáo xứ Quảng Lâm, giáo xứ Lâm Phát, giáo xứ B’Đơr, huyện Bảo Lâm với mô hình “Sáng - xanh - sạch - đẹp”; giáo xứ Tân Thanh, giáo xứ Tân Bình, xã Lộc Thanh, thành phố Bảo Lộc với mô hình “Giáo xứ bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu”; giáo xứ Thánh Mẫu, Phường 7, thành phố Đà Lạt với mô hình “Phân loại, xử lý rác thải sinh hoạt tại nguồn”; hưởng ứng chương trình trồng 50 triệu cây xanh trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng, Ban Đoàn kết Công giáo thành phố Đà Lạt đã trồng 100 cây thông ba lá tại Trung tâm Mục vụ giáo phận Đà Lạt, các giáo xứ trên địa bàn tỉnh trồng và chăm sóc hàng nghìn cây xanh trong khuôn viên cơ sở tôn giáo…

Trong phát triển kinh tế, có các mô hình phát triển nông nghiệp công nghệ cao, trồng rau, hoa trong nhà kính bằng phương pháp thủy canh tại các giáo xứ: Vạn Thành, Thánh Mẫu, Tùng Lâm, Đa Thiện, thành phố Đà Lạt. Thành lập Tổ hợp tác, Hợp tác xã trong sản xuất, tiêu thụ rau, hoa của bà con giáo dân ở các giáo xứ: Lạc Lâm, Lạc Viên, Thạnh Mỹ, Suối Thông, huyện Đơn Dương; giáo xứ K’Long, Bắc Hội, huyện Đức Trọng... Trong đó, có nhiều đồng bào Công giáo đã trở thành những doanh nhân, nhà sản xuất, kinh doanh giỏi, tạo công ăn, việc làm cho nhiều lao động và đóng góp không nhỏ vào nguồn thu ngân sách hằng năm của tỉnh. Bên cạnh đó, đồng bào Công giáo ở các địa phương trong tỉnh còn thi đua chấp hành tốt pháp luật, tham gia phòng, chống các tệ nạn xã hội, xây dựng gia đình thuận hòa, hạnh phúc. Vì vậy, khu dân cư có đông đồng bào Công giáo đạt danh hiệu khu dân cư tiêu biểu, khu dân cư kiểu mẫu, khu dân cư văn hóa ngày càng nhiều (kết quả, từ năm 2019 đến 2023, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các huyện, thành phố đã công nhận, khen thưởng 1.018/1.367 khu dân cư kiểu mẫu, trong đó, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh đã công nhận, khen thưởng 483/1.018 khu dân cư kiểu mẫu…).

Trong thời gian tới, các cấp chính quyền tỉnh Lâm Đồng sẽ tiếp tục quan tâm triển khai các chương trình phát triển kinh tế - xã hội đem lại lợi ích thiết thực cho nhân dân, trong đó có đồng bào Công giáo, thông qua các chương trình, dự án, các mô hình phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, phát triển kinh tế hộ, trang trại; phát triển giáo dục, chăm sóc sức khỏe, xây dựng kết cấu hạ tầng, xây dựng nông thôn mới… vùng có đông đồng bào Công giáo. Vận động chức sắc, chức việc, nam nữ tu sỹ, giáo dân tham gia tích cực các phong trào thi đua yêu nước do chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội phát động, như cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”; “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; các mô hình: “Tôn giáo tham gia bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và giữ gìn an ninh trật tự ở khu dân cư”, “Khu dân cư an toàn, sáng - xanh - sạch - đẹp”,  “Giáo xứ an toàn, sáng - xanh - sạch - đẹp”, “Họ đạo không có tội phạm”, “Khu dân cư nói không với ma túy và các tệ nạn xã hội”, xây dựng, nhân rộng và nâng cao chất lượng mô hình “Khu dân cư tiêu biểu”, “Khu dân cư kiểu mẫu” trong vùng đồng bào Công giáo… Phát huy lòng yêu nước, tinh thần nhân ái của người Việt Nam, những giá trị tích cực trong văn hoá, đạo đức của tôn giáo thông qua công tác vận động, khuyến khích, tạo điều kiện và hướng dẫn cho chức sắc, chức việc, nam nữ tu sỹ và giáo dân tham gia các hoạt động xã hội, nhân đạo, từ thiện trong khuôn khổ quy định của pháp luật... giúp cho tín đồ, chức sắc “gắn bó đạo với đời” chung tay cùng chính quyền, mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội tham gia giải quyết các vấn đề bức xúc của xã hội; hỗ trợ sản xuất, dạy nghề, tập huấn khoa học kỹ thuật, giúp đồng bào Công giáo có điều kiện phát triển về mọi mặt, thay đổi nhận thức, tư duy kinh tế, đóng góp thiết thực hơn nữa vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Ly Nguyễn