Đền Hạ, đền Thượng, đền Ỷ La là những di tích văn hóa linh thiêng của tín ngưỡng thờ Mẫu, tạo nên một không gian văn hóa độc đáo, giàu bản sắc tại thành phố Tuyên Quang. Với những giá trị văn hóa, tâm linh độc đáo, năm 2018, Lễ hội đền Hạ, đền Thượng, đền Ỷ La đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.

Lễ hội rước mẫu đền Hạ, đền Thượng, đền Ỷ La được diễn ra ở ba ngôi đền: đền Hạ, phường Tân Quang; đền Thượng, xã Tràng Đà và đền Ỷ La, phường Ỷ La. Lễ hội bắt đầu từ huyền thoại về các Thánh Mẫu vốn là những nàng công chúa con vua, du ngoạn thắng cảnh sông Lô và bay về trời. Nhân dân lập đền Tam Kỳ (nay là đền Hạ) thờ chị và đền Thượng là nơi thờ em. Thánh Mẫu đền Ỷ La là do sự thay đổi về vị trí thờ của người chị. Hàng năm, họ gặp nhau 2 lần vào trung tuần tháng 2 và tháng 7 Âm lịch. Khi rước bài vị của Mẫu từ đền Thượng và đền Ỷ La về đền Hạ là biểu hiện sự gặp gỡ đoàn tụ, sum họp gia đình của hai chị em Ngọc Lân và Phương Dung công chúa (Thánh Mẫu).

Nghi lễ rước Thánh Mẫu vào Đền Hạ tại Lễ hội Đền Hạ, Đền Thượng, Đền Ỷ La. Ảnh: Quang Cường – TTXVN

Ông Nguyễn Xuân Nho, Phó Chủ tịch UBND thành phố Tuyên Quang, tỉnh Tuyên Quang cho biết, lễ hội rước Mẫu đền Hạ, đền Thượng và đền Ỷ La là lễ hội truyền thống không chỉ riêng của người dân sinh sống trên địa bàn thành phố Tuyên Quang mà còn là ngày hội của nhân dân các dân tộc của tỉnh, được người dân bảo tồn và phát triển liên tục trong suốt chiều dài lịch sử của thành phố Tuyên Quang. Lễ hội là dịp để nhân dân các dân tộc thành phố Tuyên Quang thành kính, tỏ lòng tri ân công đức Thánh Mẫu đối với cộng đồng các dân tộc sinh sống trên địa bàn, cũng là dịp để người dân bày tỏ khát vọng của mình, cầu cho cuộc sống ấn no, hạnh phúc, nhân cường, vật thịnh, mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt bội thu, nhà nhà an khang, thịnh vượng…

Chủ tịch UBND thành phố Tuyên Quang Tô Hoàng Linh đánh trống khai hội. Ảnh: Quang Cường – TTXVN

Lễ hội đền Hạ, đền Thượng, đền Ỷ La năm 2023 được tổ chức từ ngày 2/3 đến ngày 7/3 với các hoạt động gắn liền với tín ngưỡng thờ mẫu Tam Phủ như: lễ rước kiệu từ đền Thượng, đền Ỷ La về đền Hạ, lễ rước nước và thả đèn hoa đăng... Bên cạnh đó, phần hội sẽ mang đến cho người dân và du khách thập phương một không gian văn hóa đa dạng với nhiều hoạt động như liên hoan trình diễn thực hành nghi lễ tín ngưỡng thờ mẫu Tam phủ, các hoạt động văn hóa, văn nghệ, các trò chơi dân gian…

Theo TTXVN