Phó Bí thư Thường trực Quận ủy Long Biên Ngô Mạnh Điềm và Phó Chủ tịch UBND quận Long Biên Đinh Thị Thu Hương tham dự buổi lễ.

Phó Chủ tịch UBND quận Long Biên Đinh Thị Thu Hương phát biểu tại buổi lễ

Phần lễ được tổ chức trang nghiêm, đảm bảo các nghi thức tế lễ truyền thống gồm: Lễ rước nước, lễ rước văn, lễ dâng hương của 19 dòng họ… Các nghi thức tế lễ nêu cao đạo lý "Uống nước nhớ nguồn" nhằm tôn vinh, tri ân công đức các bậc tiền nhân đã có công với nước, với dân làng; thể hiện ước nguyện nhân dân cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

Các đại biểu tham dự khai mạc Lễ hội truyền thống làng Lệ Mật năm 2023

Theo Ban tổ chức, có ba hoạt động lớn, rất quan trọng với những đặc trưng riêng, độc đáo diễn ra trong Lễ hội truyền thống làng Lệ Mật. Cụ thể: Lễ Đả Ngư (đánh cá ở giếng làng), lễ tục này bắt nguồn từ sự tích chàng trai Lệ Mật xả thân đánh Giảo Long, cứu xác công chúa nhà Lý. Tương truyền một chàng thanh niên người làng Lệ Mật đã tìm được ngọc thể công chúa nhà Lý sau khi bị thủy quái làm đắm thuyền chết đuối. Vua ban thưởng gấm vóc, vàng bạc nhưng chàng từ chối và chỉ xin đưa dân nghèo Lệ Mật cùng mấy làng quanh đó sang vùng đất phía Tây kinh thành Thăng Long khai khẩn, làm trang trại. Vùng đất ấy dần trở nên trù phú, mở rộng thành 13 trại ấp mà sách sử gọi là khu "Thập Tam trại". Hàng năm, người dân làng Lệ Mật mở hội từ ngày 20 đến 24-3 âm lịch để tưởng nhớ chàng trai Lệ Mật (Thành hoàng làng Lệ Mật), người có công khai hoang lập ấp.

Lễ Đả Ngư (đánh cá ở giếng làng) là một nghi lễ rất quan trọng trong ngày Lễ hội truyền thống Lệ Mật

Lễ Đả ngư là một màn trình diễn tâm linh, thông qua đó gửi lời ước nguyện, tri ân của công chúa đối với vị Thành hoàng làng. Ước nguyện ấy được tin rằng ứng nghiệm vào đêm trước đánh cá, trời thường vận mưa khiến cá chuyển từ Hồ Tây về giếng Ngọc. Nhân dân địa phương ai cũng tin rằng cá của công chúa gửi về bao giờ cũng được đánh dấu bằng chấm đỏ hoặc ngả vàng trên lớp vẩy.

Tiếp đến là trò diễn diệt Giảo Long, mô tả và tái tạo theo Thần tích Đức Thánh Thành hoàng Lệ Mật. Đây là điệu múa Rắn độc đáo ở sân đình. Con Rắn khổng lồ được làm bằng nan tre lợp vải, tượng trưng cho loài thủy quái đã bị chàng trai họ Hoàng dùng sức mạnh và ý chí của mình hạ gục. Các thanh niên khỏe mạnh trong làng được chọn vào đội múa Rắn và đóng chàng trai Lệ Mật. Một thiếu nữ xinh đẹp cũng được tuyển chọn để đóng vai công chúa. Nhạc múa là giàn bát âm và tiếng trống nhịp đôi kết hợp dồn dập, náo nức.

Màn biểu diễn tái hiện lại cảnh thanh niên họ Hoàng chiến đấu với Giảo Long để giành lại công chúa

Cuối cùng là lễ rước Thập Tam Trại, lễ tục này là dịp con cháu làng Lệ Mật (dân cư “Cựu quán”) và con cháu đi xa khai hoang bên Kinh đô (dân “Kinh quán”) gặp gỡ tay bắt mặt mừng, cùng chung niềm vui, ôn lại trang sử dựng làng đầy gian nan thuở nào và cùng nhau hứa hẹn giữ trọn mối tình quê hương gắn bó… Ngày nay, các đoàn của Thập Tam Trại từ quận Ba Đình và quận Đống Đa về đây dâng hương hoa lễ vật tri ân Đức Thánh - người đã có công khai sinh ra vùng đất mình đang định cư.

Lễ rước Thập Tam trại

Sau phần lễ, phần hội sẽ diễn ra với nhiều hoạt động văn hóa văn nghệ, thể thao, trò chơi dân gian độc đáo và hấp dẫn. Bên cạnh đó, các hoạt động văn hóa văn nghệ, các hội thi hội diễn của quận như: Chung khảo Hội thi Trưởng ban Công tác mặt trận giỏi quận Long Biên năm 2023; Chung khảo hội diễn múa nghệ thuật không chuyên quận Long Biên năm 2023… cũng sẽ được tổ chức nhằm tạo không khí vui tươi, sôi nổi trong không gian lễ hội; khai thác, phục hồi các loại hình văn hóa, văn nghệ dân gian của địa phương; đồng thời giữ gìn lưu truyền các giá trị văn hóa truyền thống.

Năm nay, Lễ hội truyền thống làng Lệ Mật được tổ chức trong 4 ngày, từ ngày 9 đến hết ngày 12-5-2023 (tức ngày 20 đến 23-3 âm lịch).

Theo Phó Chủ tịch UBND quận Long Biên Đinh Thị Thu Hương, vinh dự được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của Quốc gia từ năm 2015, sau 3 năm phải dừng và hạn chế trong công tác tổ chức, Lễ hội truyền thống làng Lệ Mật năm nay được tổ chức với các hoạt động phong phú, mang đậm bản sắc truyền thống, nét độc đáo của đất và người Lệ Mật, Việt Hưng, Long Biên thân thiện và mến khách.

“Đặc biệt, năm 2023 là năm tiếp theo làng Lệ Mật được UBND quận Long Biên lựa chọn là địa điểm tổ chức Tuần lễ văn hóa - thương mại - làng nghề (từ 10 đến 15-5-2023)”, bà Đinh Thị Thu Hương nhấn mạnh./.

Nguồn: qdnd.vn