Trạng nguyên Trần Văn Bảo (1524-1610), quê làng Cổ Chử, huyện Giao Thủy, trấn Sơn Nam, nay thuộc xã Hồng Quang (Nam Trực). Sinh ra trong một gia đình có hoàn cảnh khó khăn nhưng với tư chất thông minh, ham học, Trần Văn Bảo quyết chí theo đuổi con đường khoa cử. Tại khoa thi năm Canh Tuất, niên hiệu Cảnh Lịch 3 (1550), đời Vua Mạc Phúc Nguyên, Trần Văn Bảo thi đỗ Đệ nhất giáp Tiến sĩ (Trạng nguyên) khi vừa tròn 27 tuổi. Ông được bổ nhiệm làm quan trong triều nhà Mạc. Với tài năng, trí tuệ, Trạng nguyên Trần Văn Bảo được Vua Mạc Mậu Hợp trọng dụng, thăng tới các chức Thượng thư Bộ Hình (1578), Thượng thư Bộ Lại (1582). Ông là một trong 3 vị Trạng nguyên của quê hương Nam Trực và là một trong 5 vị Trạng nguyên của tỉnh có nhiều đóng góp cho sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và phát triển quê hương, đất nước.

Đền thờ Trạng nguyên Trần Văn Bảo được xây dựng lần đầu tiên vào đầu thế kỷ XVII. Đến thế kỷ XIX, đền tiếp tục được trùng tu, tôn tạo quy mô lớn. Đến năm 1952, đền bị giặc Pháp đốt phá. Mặc dù đã được người dân phục dựng lại vào năm 1967 nhưng trải qua cuộc kháng chiến chống Mỹ và ảnh hưởng của thiên nhiên, các hạng mục của công trình bị hư hỏng nặng. Năm 1973, dân làng đã quyết định hạ giải ngôi đền. Sau nhiều năm hạ giải, nhân dân địa phương đều có chung một nguyện vọng phục dựng lại ngôi đền trên nền đất cũ. Năm 2008, Đền thờ Trạng nguyên Trần Văn Bảo được khôi phục dựng lại. Từ năm 2021 đến nay, từ nguồn xã hội hóa, đền được tu bổ, xây dựng lại với quy mô lớn bao gồm các hạng mục: cổng, sân, tường bao, nhà khách, đền chính... với kinh phí hơn 7 tỷ đồng. Để tỏ lòng thành kính tri ân, hàng năm tại Đền thờ Trạng nguyên Trần Văn Bảo, người dân địa phương tổ chức 2 kỳ lễ chính vào các ngày 24, 25-9 âm lịch (hội làng truyền thống) và mùng 5 tháng Chạp (ngày mất của ông). Trong các kỳ lễ hội diễn ra nhiều hoạt động văn hoá, sinh hoạt tín ngưỡng, tâm linh đặc sắc.

Đền thờ Trạng nguyên Trần Văn Bảo được UBND tỉnh công nhận, xếp hạng di tích lịch sử - văn hoá cấp tỉnh theo Quyết định số 2221/QĐ-UBND ngày 14-10-2021. Việc công nhận, xếp hạng và tôn vinh di tích Đền thờ Trạng nguyên Trần Văn Bảo là nguồn cổ vũ động viên cán bộ và nhân dân địa phương phát huy truyền thống khoa bảng; nâng cao ý thức trách nhiệm của cộng đồng trong việc gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá của quê hương.

Tại buổi lễ, ông Phạm Đình Nghị, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh trao Bằng xếp hạng Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh Đền thờ Trạng nguyên Trần Văn Bảo cho Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Hồng Quang./.

Theo namdinh.vn