Tham dự có ông Hoàng Trung Dũng, Bí thư Tỉnh ủy; ông Trần Thế Dũng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy; lãnh đạo một số sở, ngành cấp tỉnh, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh; đại diện Công ty Cổ phần Tập đoàn T&T. Về phiá Giáo hội có Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Trưởng ban Trị sự Phật giáo tỉnh Hà Tĩnh  và đông đảo Nhân dân, tăng ni, phật tử Ban Trị sự Phật giáotỉnh Hà Tĩnh.

Chùa Côn Sơn có bề dày lịch sử gần 600 năm, Chùa tọa lạc dưới chân núi Thiên Nhẫn (nơi gần với thành Lục Niên - di tích khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi khởi binh đánh đuổi giặc Minh ra khỏi bờ cõi nước ta), thuộc địa phận xã Sơn Tiến. Theo tư liệu điền dã, địa điểm chùa Côn Sơn, xưa kia là nơi cất dấu lương thực, của cải và vũ khí chiến đấu của nghĩa quân Lam Sơn, dưới sự quản lý của Nguyễn Trãi - một vị chỉ huy, một vị quân sư của Lê Lợi.Sau ngày Lê Lợi dành lấy giang sơn thống nhất đất nước, ổn định triều cương thành lập nên nhà Hậu Lê hay còn gọi triều Lê Sơ (1428-1527). Sau khi đất nước thái bình, Nguyễn Trãi đã cho xây dựng chùa Côn Sơn tại đây như một sự đền đáp công ơn Nhân dân đã cưu mang, giúp đỡ nghĩa quân trong lúc gian khổ, chiến đấu chống quân thù. Chùa Côn Sơn trước đây được xây dựng để thờ Phật. Sau này, để tưởng nhớ công ơn của Nguyễn Trãi đối với dân, với nước. Sau khi mất, vợ chồng ông (Nguyễn Trãi và vợ là Nguyễn Thị Lộ) được Nhân dân tạc tượng thờ trong chùa bên cạnh Phật. Hằng năm, đến ngày sóc vọng, lễ tết, Phật đản, Nhân dân và phật tử hành hương đến Chùa Côn Sơn cầu mong cho quốc thái dân an, thiên hạ thái bình, hưng thịnh.

Chùa Côn Sơn có khuôn viên rộng, xung quanh nhiều cây cối, vườn chè bao bọc. Nhà chùa có hình chữ Công (工), kiến trúc theo lối nhà kẻ được chia thành 3 gian. Phía tả hữu có cột quân với các nghé bẩy hiên vươn mình ra xa đỡ lấy mái, làm tăng thêm không gian cho công trình. Mái lợp ngói mũi, xung quanh xây dựng tường bao bọc. Hiện nay, trong chùa còn gìn giữ rất nhiều hiện vật có giá trị về văn hóa, lịch sử, đặc biệt là có nhiều pho tượng cổ xưa được chế tác tinh xảo chưa xác định được niên đại, nghệ nhân chế tác cần lưu giữ bảo vệ để nghiên cứu, đánh giá và truyền lại cho mai sau. Với nguồn gốc lịch sử hình thành cùng với nét kiến trúc độc đáo và các hiện vật cổ xưa còn lưu giữ, chùa Côn Sơn  đã được công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh tại Quyết định số 1592/QĐ/UB-VX, ngày 8 tháng 8 năm 2005 của UBND tỉnh Hà Tĩnh.

Do biến cố thăng trầm của thời gian và lịch sử, chùa Côn Sơn đã xuống cấp, ngày 4/8/2021, huyện Hương Sơn phối hợp với Tập đoàn T&T tổ chức lễ khởi công động thổ trùng tu chùa, sau hơn 18 tháng thi công công trình đã hoàn thành với mức đầu tư gần 28 tỷ đồng xây dựng trên diện tích gần 8.000 m2, bao gồm ngôi Tam bảo, ngôi Tổ đường, Nhà khách và một số hạng mục khác. Việc xây dựng, tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử chùa Côn Sơn nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử, giáo dục truyền thống, góp phần phát triển du lịch văn hóa tâm linh gắn với du lịch sinh thái trên địa bàn huyện Hương Sơn./.

Các đại biểu tham dự buổi lễ

Lê Huyền