Uỷ ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam (UBĐKCGVN) được thành lập theo Quyết định số 13-CT, ngày 11/01/1984 của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ), trên cơ sở tiền thân là Uỷ ban Liên lạc những người Công giáo Việt Nam, yêu Tổ quốc, yêu Hoà bình, gọi tắt là Uỷ ban Liên lạc Công giáo toàn quốc (UBLLCGTQ ra đời tháng 3/1955). Với chủ trương thành lập để tập hợp quần chúng là người Công giáo, phát huy lòng yêu nước tham gia đóng góp cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta.

Trong mỗi giai đoạn cách mạng Việt Nam, đặc biệt trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, nhân dân cả nước nói chung trong đó có đồng bào Công giáo nói riêng đã có nhiều đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Hoạt động của UBĐKCGVN các cấp với mục đích đoàn kết rộng rãi mọi người Công giáo xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ hoà bình, thực hiện Thư chung 1980 của Hội đồng Giám mục Việt Nam “Sống phúc âm giữa lòng dân tộc để phục vụ hạnh phúc của đồng bào”. UBĐKCGVN là tổ chức có bề dày lịch sử, ra đời và phát triển từ nền tảng tinh thần yêu nước của nhiều giáo sĩ, giáo dân và tạo nên phong trào yêu nước trong đồng bào Công giáo dưới sự lãnh đạo của Đảng đã góp phần vào thắng lợi cuộc Cách mạng Tháng 8-1945 lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Từ khi thành lập đến nay, UBĐKCGVN đã trải qua các kỳ Đại hội:

Đại hội lần thứ nhất: được tổ chức trong các ngày 8,9,10/11/1983 qui tụ 299 đại biểu gồm 142 linh mục, 11 tu sĩ và 146 giáo dân. Đại hội đã thành lập Ủy ban Đoàn kết Công giáo yêu nước Việt Nam gồm 74 thành viên, trong đó có 47 linh mục và thông qua Điều lệ Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam gồm 6 chương 15 điều khẳng định tiếp tục thực hiện việc động viên, phát huy lòng nước của đồng bào Công giáo tham gia xây dựng bảo vệ Tổ quốc, thực hiện đường hướng giáo hội gắn bó với dân tộc và gìn giữ hoà bình thế giới. Linh mục Nguyễn Thế Vịnh, Chủ tịch Uỷ ban Liên lạc Công giáo toàn quốc được cử làm Chủ tịch Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam, các linh mục: Phạm Quang Phước; Võ Thành Trinh (Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Liên lạc Công giáo toàn quốc); Linh mục Vương Đình Ái (Chủ tịch Hội đồng thi đua yêu nước của người Công giáo tỉnh Nghệ Tĩnh); Linh mục Huỳnh Công Minh (Phó Chủ tịch UB vận động Công giáo TP. Hồ Chí Minh) được cử làm Phó Chủ tịch.

Đại hội lần thứ Hai: được tổ chức trong các ngày 10-12/10/1990 với 301 đại biểu, trong đó có 133 linh mục, Đại hội đã cử ra Ủy ban gồm 81 vị do Linh mục Võ Thành Trinh làm Chủ tịch; các linh mục: Vương Đình Ái, Lương Đình Nghi, Nguyễn Tấn Khóa, Nguyễn Thái Bá, Phan Khắc Từ làm Phó Chủ tịch; Linh mục Nguyễn Thái Bá làm Tổng Thư ký

Đại hội lần thứ Ba: được tổ chức từ ngày 30-31/12/1997 với 350 đại biểu, trong đó có 139 linh mục, Đại hội đã cử 97 vị là ủy viên Ủy ban. Linh mục Vương Đình Ái được bầu làm Chủ tịch; các linh mục: Phan Khắc Từ, Nguyễn Tấn Khóa, nữ tu Nguyễn Thị Mỹ, ông Đỗ Văn Chiến, Giáo sư Phạm Văn Toản làm Phó Chủ tịch, Linh mục Phan Khắc Từ, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký.

Đại hội lần thứ Tư: được tổ chức trong các ngày 02-03/01/2003 với 403 đại biểu tham dự, trong đó có 156 linh mục, Đại hội đã bầu Ủy ban gồm 104 vị ủy viên. Linh mục Nguyễn Tấn Khóa được bầu giữ chức vụ Chủ tịch; các linh mục: Phan Khắc Từ, Nguyễn Công Danh, Đậu Xuân Khánh, nữ tu Nguyễn Thị Mỹ, ông Vũ Trọng Đăng làm Phó Chủ tịch, Linh mục Phan Khắc Từ, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký.

Đại hội lần thư Năm: được tổ chức trong các ngày 19-20/11/2008, dự Đại hội có 421 đại biểu, trong đó có 147 linh mục. Đại hội đã bầu 128 vị là ủy viên Ủy ban. Linh mục Nguyễn Công Danh được bầu giữ chức Chủ tịch; các linh mục: Phan Khắc Từ, Trần Minh Cẩm, Nguyễn Đức Hiệp, ông Lâm Văn Cách làm Phó Chủ tịch, Linh mục Phan Khắc Từ, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký.

Đại hội lần thứ Sáu: được tổ chức tại Thủ đô Hà Nội trong các ngày 19-20/11/2013, tham dự Đại hội có 451 đại biểu, trong đó 120 linh mục, 20 nữ tu. Đại hội đã bầu ra Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam khóa VI-nhiệm kỳ 2013-2018 với 138 vị. Linh mục Nguyễn Công Danh tiếp tục được Đại hội bầu giữ chức Chủ tịch; Linh mục Trần Xuân Mạnh được bầu giữ chức Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký. Tại Đại hội này, thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, ông Trương Tấn Sang, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam; ông Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt nam đã tham dự, phát biểu và ghi nhận những đóng góp của đồng bào Công giáo trong cả nước dưới sự hướng dẫn của Ủy ban Đoàn kết Công giáo các cấp tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước do Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát động, góp phần đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.

PT